Kükürt Üretimi Nasıl Olur?

Kükürt Üretimi

Kükürt üretimi, daha çok Frasch yöntemi olarak adlandırılan yöntem kullanılarak elde edilmektedir. Kükürt, yapı olarak yumuşak ve açık sarı renkte olan bir elementtir. Kükürt, havada zor görülebilen mavi renkli bir alevle yanar ve yanma esnasında keskin ve boğucu özelliklere sahip kükürtdioksit (SO₂) gazı salınır. Oksijen dışında birçok element ile doğrudan birleşebilmektedir.

Kükürt Üretimi Nasıl Yapılır?

Kükürt üretimi esnasında kükürt yatağına yüksek basınçlı su buharı gönderilmektedir. Bu ısı ile eriyen kükürt dışarıya pompalanır. Bu yöntem kullanılarak yüzlerce metre derinliğe ulaşabilen kükürt yatakları oluşturulmaktadır. Dünyanın birçok noktasında kükürt üretimi bu yöntem kullanılarak yapılmaktadır. Doğal gaz ve petrol üzerinden kükürt üretimi ise Claus yöntemi ile yapılmaktadır.

Kükürt Üretim Yöntemleri

İzabe ve Flotasyon: Kükürt üretiminde kullanılan diğer bir yöntem ise İzabe ve Flotasyon yöntemidir. Bu yöntemde kükürt madeni kırıcılar yardımı ile 20 mm ölçüsüne kadar inceltilmektedir. Bu parçalar taşıyıcı bantlar vasıtası ile buhar kullanılarak ısıtılmış eritme havuzlarına gönderilmektedir. Bu bölgede bulunan karıştırıcı pervaneler kullanılarak madenin hızlı bir şekilde eritilmesi sağlanmaktadır. Trommel adı verilen elekler kullanılarak sıvı kükürt, erimemiş bölümlerden ayrılarak buhar kullanılarak ısıtılmış başka bir havuza gönderilmektedir. Buradan da pompalanarak Niagara filtresine ulaşan sıvı kükürt, aynı şekilde buharla ısıtılmış olan saf kükürt havuzuna dökülür.
Piritten Kükürt Üretimi: Ortalama %40-50 civarında kükürt bulunduran piritli cevherler daha çok sülfürik asit fabrikalarında işlenmek üzere SO₂ gazı oluşturmak için kavrulur. Yaygın kullanım alanı olan bu yöntem sayesinde elementer kükürt kaynakları kullanılarak ucuz üretim olanağı olmayan ülkelerde kullanılmaktadır.

Ülkemizde Kükürt Üretimi Nasıl Yapılır?

Ülkemizde kükürt üretimi için kükürt maden yatağı Isparta'da bulunmaktadır. Bu bölgede 1992 yılı itibari ile kükürt üretimi 22.700 ton olmuştur ve 100.750 ton tüvanan cevher kullanılarak üretilmiştir. Ancak maden 1995 yılı itibariyle ekonomik ömrünü doldurduğu için tamamen kapatılmıştır.

Ek Bilgiler

Frasch Yöntemi: Frasch yöntemi, kükürt yataklarına yüksek basınçlı su buharı gönderilerek kükürdün eritilip yüzeye pompalanması işlemidir. Bu yöntem, yeraltında bulunan kükürt yataklarının ekonomik ve verimli bir şekilde çıkarılmasını sağlar.
Claus Yöntemi: Claus yöntemi, doğal gaz ve petrol endüstrisinde yan ürün olarak elde edilen hidrojen sülfürden (H₂S) kükürt üretimini sağlar. Bu yöntem, kimyasal reaksiyonlar ile H₂S'yi elementel kükürt ve suya dönüştürür.

Kükürt, sanayide ve çeşitli kimyasal süreçlerde yaygın olarak kullanılır. Özellikle sülfürik asit üretiminde, kauçuk vulkanizasyonunda, gübre üretiminde ve çeşitli diğer kimyasal uygulamalarda önemli bir rol oynar. Kükürtün bu geniş kullanım alanları, üretim yöntemlerinin çeşitliliğini ve önemini vurgular.